Ehl-i Sünnet Kaynakların'da İmam Mehdi
Kitap : el Musannef.
Müellifi : Ebu Bekr Abdurrezzak b. Hemmam b. Naf-i el Himyeri es-San’ânî el Yemeni. (126-211 Hicri)
Meşhur hadis alimi ve hadis hafızlarından olup, Yemen-San’â’lıdır. 17 bin hadis ezberlemiş, Buhari de bundan hadis almıştır.
Zehebi, bu eserle ilgili olarak şöyle diyor: “Bir çok hadis alimi güvenilirliğini kabul etmiş, sahih hadis kitaplarında nakledilmiş, bilinen ilim kaynaklarından biridir.”
İbn-i Hallakan da şöyle diyor: “Zamanında, Sufyan b. Ayne, Ahmed İbn-i Hanbel ve bir çok İslam alimi ondan hadis nakletmişlerdir.”
Kitap : Sünen-i İbn-i Mace.
Müellifi :Muhammed b. Yezid b. Mace-i er-Rebi-i el Gazvinî
Künyesi : Ebu Abdullah (209-273 Hicri)
Meşhur hadis İmamlarından olup hadis ilimlerini araştırmak için Gazvin’den, Bağdat, Basra, Mekke, Kufe, Şam, Mısır ve Rey gibi şehirlere seyahatler yapmıştır. Tarih, tefsir ve hadis ilmi sahasında bir çok eseri vardır. En meşhur kitabı iki ciltlik Sünen-i el Mustafa’dır ki Sünen-i İbn-i Mace olarak tanınmaktadır. Ehl-i Sünnet’in, Kutubu Sitte diye anılan hadis kaynaklarından biridir, Bu kitabının, “el Fiten” babının bir bölümünde, İmam Mehdi (a.s) ile ilgili hadisleri nakletmiştir.
Kitap : Sünen-i Ebu Davud.
Müellif :Ebu Davud, Süleyman b. Eş’as b. İshak el Ezdi, el Secistani (202-275 Hicri)
Aslen İran’ın Sistan şehrindendir, genç yaşta ilim tahsil etmk için seyahatler yapmış, Zehebi’nin, nakline göre H:220 senesinde Ahmed İbn-i Hanbel’den Bağdat’ta ilim tahsil etmiştir. Bir çok muhaddisden de hadis dersleri alarak bu sahada, büyük hadis alimlerinden biri olmuştur. Kendisinden, Tirmizi, Nesa-i, hatta üstadı Ahmed İbn-i Hanbel bile hadis nakletmiştir. Daha sonra bir çok şehirde ikamet ettikten sonra, Abbasi halifelerinden el Vasik’in daveti üzerine, Basra’ya yerleşerek burada vefat etmiştir. Onun, hadisle beraber başka konularda da eserleri bulunmaktadır. Eserleri arasında ne meşhuru da Kutubu Sitte’den olan, “Sünen-i Ebu Davud” adıyla bilinen, Kitab-ı Süneni’dir. Nakle göre, Peygamberi Ekrem (s.a.a)’in sünnetini muhafaza etmek için yarım milyon hadisten seçerek bu kitaptaki hadisleri derlemiştir.
Müellif bu kitabında, Mehdi ile ilgili babının “Kitab-ul Mehdi” bölümünde; Mehdi’nin özellikleri, zuhurunun alametleri, zuhurundan sonra neler yapacağı konularıyla ilgili olarak on üç hadis nakletmiştir.
Kitap :Sünen-i Tirmizi.
Müellif :Ebu İsa, Muhammed b. İsa b. Savre b. Musa b. ez Zehak es Selemi ez Zerir el Bugi et Tirmizi (209-297 Hicri)
Meşhur hadis alimleri ve İmamlarından olup, hadis hıfzında şöhrete ulaşmıştır. Aslen, Ceyhan Nehri’nin doğusunda bulunan “Tirmiz” şehrinin, Bug köyünde doğmuş, hadis tahsili için, Horasan, Irak, Hicaz gibi yerlere seyahatlerde bulunarak; Muhammed b. İsmail el Buhari’den ders almış ve aynı zamanda beraberce bazı hadis alimlerinden ilim tahsil etmişlerdir, Ahmed b. Hanbel, ed Derami ve üçüncü asır hadis alimlerinden yararlanmıştır. Bunlarla beraber, Rical ilmi, tarih ve hadis sahalarında da eserleri vardır. Eş-Şemail, el-İlel, et-Tarih ve el-Cami-us Sahih kitabı onun bu son kitabı, Ehl-i Sünnet’te büyük değere ve şöhrete sahiptir. Aynı zamanda Kutubu Sitte’den de biridir. Bu kitabıyla ilgili birçok şerhler yazılmıştır. Sünen’in dördüncü cildinde, İmam Mehdi (a.s) hakkında bir takım hadisler nakletmiştir.
Kitap : Kitab-ul Bed-u vet-Tarih
Müellif :Ebu Zeyd Ahmed b. Sah-i el Belhî.
Bu kitap İstanbul’da Damat İbrahim Paşa’nın kütüphanesinde olan nüshada ve İbn-i el Verdi’nin, “Haridat-ul Acaib” kitabında bunun, adı geçen müellife ait olduğu belirtilmiştir. Hacı Halife de, Keşf üz-zünun’un birinci cildinin 227. sayfasında bu eserin müellifinin bunun olduğunu belirtmiştir. Ebu Zeyd; ilm-i Rical ve biyografi kitaplarında da tarihçilerin ileri gelenlerinden kabul edilmiş, ilmi, din, şeriat, felsefe, edebiyat, ve diğer ilimlerde de tanınmış olup, İslam alimlerinin büyüklerinden kabul edilmiştir. Ama Fransız müsteşrik Cloman Hewar, araştırmaları neticesi, bu kitabın müellifinin tarihçi Mutahhar b. Tahir el Mukaddes’inin olduğunu bildirmektedir. Çünkü Ebu Zeyd Belhi biyografi kaynaklarına göre; Hicri: 322 veya Hicri: 340 yılında vefat ettiği, oysaki kitabın telif tarihinin Hicri: 355 olduğu kaydedilmiştir, ki Hacı Halife’de “Kaşf uz-Zunun” adlı eserinde Ebu Zeyd’in ölüm tarihini böyle kaydetmiştir. Ama el Mukaddes’in Biyografisi bizim için de meçhuldür. Bu kitap: Miladi: 1899-1919 yılları arasında, müsteşrik Clamon Hewar’ın çalışmasıyla altı ciltle, şerhli olarak Fransa’da basılmış, daha sonra da, Bağdat’ta ofset olarak basılmıştır, bir kısmı hala basılmamıştır.
Bu eserin müellifi kim olursa olsun, kitabın büyük bir kısmını, İmam Mehdi (a.s) konusuna ayırmıştır.
Kitap :el Mucem ul Kebir.
Müellif :Ebu’l Kasım Süleyman b. Ahmed b. Eyyub b. Mutayyir-i Lahmi et Taberani (260-360 Hicri).
Büyük hadis alimi ve hadis hafızlarındandır, Şam’ın Taber bölgesinde doğmuş, hadis tahsili için Şam, Hicaz, Irak, Mısır, Yemen’e seyahatlerde bulunmuş ve daha sonra İsfahan’da ikamet ederek yüz yaşında vefat etmiştir.
En önemli eserlerinden olan bu kitabından on cildi, Irak Vakıflar Bakanlığı tarafından on cilt halinde yayınlanmış. Mucem-i Evset ve Sağır-ı de, Delhi’de ve iki ciltte Mısır’da basılmıştır. Onuncu cildinde, İmam Mehdi (a.s) ile ilgili hadisleri ele almıştır. Diğer ciltlerde de Hz. Mehdi ile ilgili hadisler mevcuttur.
Kitap :Mealim-us a Sünen, Fi Şerhi Kitab-ı Sünen-i Ebi Davud.
Müellif :Ebu Süleyman Hamd b. Muhammed el Hattabiyi Besti (319-388 Hicri)
Afganistan’ın Kabil’e bağlı Best bölgesinde doğup yine burada vefat etmiştir. Hadis, fıkıh, edebiyat, lügat sahalarında ilim tahsil etmiş, Zehebi, onu güvenilir ilmi şahsiyetlerden biri olarak tanıtmaktadır. Bu da kitabının bir bölümünde, İmam Mehdi (a.s) ile ilgili, hadisleri nakletmektedir.
Kitap :Kitab-ı Mesabih-us Sünne.
Müellif :Hüseyin b. Mes’ud-i Şafii (Muhy-is Sünne (sünneti ihya eden) lakabını almıştır (436-510 veya 516 Hicri)
Aslen, Afganistan’ın Herat şehrine bağlı, Bag köyündendir. Horasan’ın Rey şehrinde vefat etmiştir.
İbn-i Hallakan onu, ilim denizi olarak tanıtmaktadır. Hicri: 1318’de Mısır’da basılmış olan kitabının, bir bölümünü, İmam Mehdi (a.s) ile ilgili hadislere ayırmıştır.
Kitap :Cami-ul Usul, Min Ehadis-ir Resul.
Müellif :Ebu Saadet Mübarek b. Muhammed. (Maruf ismi) İbn-i Esir el Ceziri (544-606 Hicri)
Meşhur tarihçi, İbn-i Esir’in kardeşi olup, Kur’an tefsiri, fıkıh, hadis, nahv ve lügat dalında tahsil etmiş, İbn-i Ömer adasında doğup, Musul şehrine intikal etmiş ve Musul’da vefat etmiştir. En önemli eseri olan bu eserini, Kutub-u Sitte’den derlemiş 13 cilt halinde Beyrut’ta basılmış olan bu eserinin bir bölümünü, İmam Mehdi (a.s) konusuna ayırmıştır.
—
Kitap :el Futuhat-ul Mekkiyye.
Müellif :Muhyiddin b. Arabi ve Şeyh-ul Ekber olarak tanınan Muhammed b. Ali b. Muhammed b. Ahmed b. Abdullah et-Tai el-Hatemi (560-638 Hicri).
Ariflerin en meşhurudur. Felsefe, kelam, tefsir, edebiyat şiir gibi bir çok dalda dört yüze yakın risale ve kitabı olduğu söylenir. Endulüs’un Murs şehrinde doğup, Dımeşk’te ikamet edip yine burada vefat etmiştir.
Bu eserin üçüncü cildin, İmam Mehdi (a.s) ile ilgili bölümünde, akli ve nakli delillerle bu hususu belgelemiştir.
Kitap :Metalib-us Suul, Fi Manakıb-i Âl-ir Resul.
Müellif :Muhammed b. Talha, eş Şafii (582-652 Hicri).
Muhaddislerin büyüklerindendir, usul-u fıkıh, edebiyat konularında ün yapmıştır. Aslen Nusaybinli dir daha sonra, Dımeşk ve Haleb’e yerleşerek burada vefat etmiştir. Bu kitabı ilk defa, İbn-i Cevzi’nin, “Tezkiret-ü Havass-ul Umme” adlı kitabıyla beraber, Hicri: 1287 senesinde 91 sayfa olarak taş baskıyla yayınlanıp daha sonra Necef’te tab edilmiştir.
Bu kitabın 12. babının başlığı; “On ikinci İmam Muhammed ibn Hasan el Askeri el Mehdi”dir.
Kitap :Tezkiret-u Havass-ul Ümme.
Müellif :Sibt b. Cevzi Hanefi Yusuf b. Kızoğlu b. Abdullah el-Bağdadi ed-Dimeşkî (581-654 Hicri)
Fıkıh, tefsir, tarih ve hadis ilimlerine katkısı olmuş, hadis hafızı olup, meşhur hatiplerdendir. Bağdat’ta doğup, Dımeşk’te vefat etmiştir. Eserlerinden biri olan el-fıkıh Alel Mezahib-il Erbaa (Asıl adı İsar-ul İnsaf Fi Asar-il Hilaf) kitabı Türkçe’ye tercüme edilmiş ve bir kaç defa basılmıştır.
Yukarda adı geçen eseri, 12 İmam’ın fazilet ve özelliklerini içermektedir. Kitabın son bölümü ise Hz. Mehdi ile ilgilidir.
Kitap :Şerh-u Nehc-ül Belağa.
Müellif :İbn-i Ebi-l Hadid el Mutezili (586-655 Hicri)
Tarihçi ve edebiyatçı olan, daha birçok ilim dalında da tanınmış bir şahsiyettir. Medayin’de doğmuş Bağdat’ta yaşamış ve Abbasi halifelerinin divan katipliğini yapmıştır. En meşhur eseri olan Nehc-ul Belağa şerhi, Allame Hoi’nin 22 ciltlik Nehc-ül Belağa şerhinden sonra, bu konuda en geniş şerhlerden sayılır, Mısır, Beyrut ve İran’da defalarca tab edilmiştir. Bu kitapta Hz. Ali (a.s)’ın ahir zamanla ilgili sözleri bölümünde ve diğer kısımlarda da İmam Mehdi (a.s) ile ilgili konulara genişçe yer vermiştir.
Kitap : Muhtasar-u Sünen-i Ebi Davud.
Müellif : Abdulazim el Munzırî Eş Şafii (581-656 Hicri)
Fakih, tarihçi, hafız, edebiyatçı ve hadis ilminin ileri gelen alimlerinden dir. Eseleri arasında en önemli yeri olan bu kitabın 6. cildinde İmam Mehdi (a.s) ile ilgili konulara yer vermiştir.
Kitap :Tezkiret-ul Kurtubi
Müellif :Muhammed b. Ahmed b. Ebubekr b. Farah el Ensari Ebu Abdullah Kurtubi (Vefat - 671 Hicri)
Malikî mezhebinin, büyük müfessirlerdendir. Ez Zerek, bu zatla ilgili olarak şöyle der: O, Sulaha’dan olup Kurtub’da doğarak, oradan doğuya göç etmiş, Mısır’ın, Esyuut şehrinin kuzeyinde olan, İbn-i Hasip bölgesine yerleşmiş ve burada vefat etmiştir. Eserlerinden olan “el Cami-u Li Ahkamil Kur’an” 20 cilt olarak basılmış ve Kurtubi Tefsiri olarak bilinmektedir. Yukarıda işaret edilen eseri (Tezkiret bi Ahval-il Mevta ve Ahval-il Ahire) de Mısır’da iki cilt olarak basılmıştır. Kitabın ikinci cildinde, bir bölümün İmam Mehdi (a.s)’a ayırmıştır ve, Şia’nın Mehdi inancıyla aynı görüşe sahiptir.
—
Kitap :Vefayet-ul A’yaan.
Müellif :İbn Hallekan-ı Şafiî (608-681 Hicri)
Aslen Erbil’li, Mısıra gitmiş, oradan da Şam’a yerleşerek bir süre kadılık yapmıştır. Kendisi, büyük tarihçi ve edebiyatçılardandır.
Bu kitab, alimlerin ve araştırmacıların yanında, düzenli, güvenilir ve en meşhur biyografi kitaplarından biri olduğu kabul edilir. Bu kitabının 4. cildinde, İmam Mehdi (a.s)’ı ayrılmış kısa bir bölüm bulunmaktadır.
Kitap :Zehair-ul Ukba.
Müellif : Muhibiddin Anmet b. Abdullah b. Muhammed et Taberi el Mekki eş Şafii (615-694 Hicri)
Mekke’da doğmuş ve orada vefat etmiştir. Muhaddislerin büyüklerinden, Şafii mezhebinin şeyhlerinden ve Hicaz müftülerindendir. Hadis ve fıkıh hususunda değerli eserleri bulunmaktadır.
Hicri 1350 tarihinde, Mısır’da basılan ve Ehl-i Beyt (a.s)’ın faziletlerini içeren bu kitabın bir bölümü de İmam Mehdi (a.s) oluşturmaktadır.
—–
Kitap :Feraid-us Simtayn.
Müellif :İbrahim b. Saadettin-i Horasani (644-732 Hicri)
Hadis hafızı ve Ehl-i Sünnet alimlerindendir. Zehebi, “Tezkire” adlı eserinin 4. cildinde şöyle bahsediyor: “O, muhaddislerin İmamı, İslam’ın iftiharlarından ve evliyanın önde gelenlerindendir, Gazan Padişahı onun vesilesiyle Müslüman olmuştur.”
İbn-i Hacer el-Asgalani de “Durur-ul Kamile” adlı eserinde de aynı Zehebi’nin sözlerini teyit eder ve ilaveten, Ehl-i Sünnet alimlerinin bir çoğu, ondan hadis rivayeti için izin aldığını nakleder.
Bu eseri, Hicri 1398’de Beyrut’ta, daha öncede Lahor’da basılmıştır.
Yukarıda adı geçen kitabını, Hz. Zehra (s.a), Hz. Ali (a.s) ve evlatlarının faziletleri konusuna tahsis etmiş, bir bölümünü de, İmam Mehdi (a.s)’ın zuhuru ve kıyamı ile ilgili hususlara ayırmıştır.
—
Kitap :Mişkat-ul Mesabih.
Müellif :Veliyuddin Muhammed b. Abdullah el Hatib-i Tebrizi (Vefat-741 Hicri)
Büyük muhaddislerdendir, bu kitabın 3. cildinin bir bölümünü, İmam Mehdi (a.s) konusuna ayırmıştır.
—|–
Kitap :Haridat-ül Acaib ve Feridat-ül Garaib.
Müellif :Siracuddin Ömer b. Muzaffer eş-Şafii İbn-i Verdi (Vefat-749 Hicri)
Suriye’nin Numan bölgesinde doğna, fıkıh, edebiyat, şiir, lügat, nahv ve tarih konularında eserler vermiş ve kadılık da yapmıştır.
Suriye’nin Halep şehrinde vefat etmiş, sarf, nahv, tarih, fıkıh ve irfan konularında manzum kitapları bulunmaktadır. Eserlerinden biri de, kıyamet alametlerini konu alan ve İmam Mehdi (a.s)’la ilgili bir bölmü de içeren yukarıdaki ismi geçen kitaptır.
—
Kitap :el Menar-ul Munif Fis-Sahih Vez-Zaif.
Müellif :Şemsuddin Muhammed b. Ebi Bekr; İbn-i Gayyım el Cevzi diye Meşhurdur. (691-751 Hicri)
Hanbeli mezhebinin büyük alimlerindendir, İbn-i Teymiyye’den Fıkıh tahsil etmesi ve aynı görüşleri taşıması sebebiyle, Dımeşk kalesinde zindana atılmış, İbn-i Teymiyenin ölümü üzerine serbest bırakılmıştır.
Eserlerinden biri olan bu kitabının 50. bölümünde, İmam Mehdi (a.s) konusunu işlemektedir.
—
Kitap :Kitab-un Nihaye (el Fiten ve’l Melahim).
Müellif :Ebu’l Fida, İsmail b. Ömer; İbn-i Kesir diye meşhurdur (701-774 Hicri).
Muhaddis, tarihçi, müfessir ve fakihtir. Şam’ın, Basra bölgesinde doğmuş Hicri: 706 tarihinde , Dımeşk’e yerleşmiş ve burada ilim tahsil etmiştir. Bu kitabı, Mısır ve Beyrut’ta basılmıştır. Bu kitabın 1. cildinde İmam Mehdi (a.s)’la ilgili hadisleri “Ahir Zamanda Zuhur Edecek Mehdi” konu başlığıyla ele alınmıştır.
—
Kitap :Meveddet-ül Kurba.
Müellif :Seyyid Ali b. Şahab b. Muhammed el Hüseyni (714-786 Hicri).
Horasan alimlerindendir. Keşmir’e yerleşmiş ve gayretli çalışmaları sonucu bölge insanlarının çoğunu İslam’a kazandırmıştır. Arapça ve Farsça olarak bir çok eseri bulunmaktadır. En meşhur eseri de bu kitaptır. Kunduzi’nin, Yenabi-ul Mevedde adlı eseriyle beraber ilk defa İstanbul’da Ahtar Yayınevi tarafından Hicri:1301’de basılmış ve bu kitabında İmam Mehdi (a.s)’la ilgili bölümü “İmamların Sayısı ve Onlardan Biri Olan Mehdi” olarak ele almıştır.
—
Kitap :Şerh-ul Mekasid.
Müellif :Mes’ud b. Ömer b. Abdullah Saadettin Taftazani (712-793 Hicri)
Aslen, Horasan’ın Nesa’ya bağlı Taftazan köyünde doğup, oradan Seraks’a yerleşmiş, daha sonra Timurlenk tarafından Semerkant’a sürgün edilmiş ve orada vefat etmiş, cenazesi getirilerek Seraks’ta defnedilmiştir.
Kelam ilmi, mantık, beyan ve Arap edebiyatı sahalarında en büyük şahsiyetlerden biri olan, kelam ilminde kaynak olarak tanınan iki ciltlik eserinin son bölümünün İmametle ilgili kısmında, İmam Mehdi (a.s)’ın kıyamı hususuna yer vermiştir.
Bu eseri, Hicri 1277 yılında Türkiye’de İstanbul Olmandeşer matbaasında basılmış, daha sonra da Mısır’da tab edilmiştir.
—
Kitap :Mecm-uz Zevaid ve Menb-ul Fevaid.
Müellif :Hafız Nurettin Ali b. Ebibekr el Heysemi eş Şafii (735-807 Hicri)
Tarih ve hadis konusunda büyük ilmi şahsiyetlerdendir, bir çok biyografi yazarları onun hakkında: Muhabbetli, mütevazı, abid, hafız olan büyük bir İmamdı diye söz etmişlerdir. Bu eseri on cilt halinde Mısır’da tab edilmiş olup, yedinci cildinin Mehdi (a.s) ile ilgili babına “İmam Mehdi (a.s)’la İlgili Gelen Rivayetler” başlığını vermiştir. Diğer bir eseri olan “Mevarid-üz Zaman” adlı kitabının bir babını da İmam Mehdi (a.s) konusuna ayırmıştır. Bu ikinci kitabı, Ehl-i Sünnet’in hadis alimleri nazarında en önemli ve sağlam kaynaklardan sayılır. Bu eser Mekke Dar-ul Hadis Üniversitesi müderrislerinden Muhammed Abdurrezzak Hamza tarafından tahkik edilerek yayınlanmıştır.
—
Kitap :el Fususul el Mühimme.
Müellif :Nureddin Ali b. Muhammed (İbn-i el Sebbağ el Maliki diye tanınmaktadır) (784-855 Hicri).
Aslen Afrika’nın Sefagas bölgesindendir, Mekke’de doğup, orada da vefat etmiştir. Malikî mezhebinin fakih ve muhaddislerinden olup, Ehl-i Sünnet alimlerinden, Halebi, Semhudi, Hamzavi ve Şeblenci gibi bir çok alimler, bundan hadis nakli izni almışlar.
Bir çok biyografi yazarlarıda bundan bahsetmiştir. Bu kitabında, on iki İmam’ın tanımını konu almış ve bir bölümünü de İmam Mehdi (a.s)’a ayırmıştır.
—
Kitap : el Örf-ul Vardi, Fi Ahbar-il Mehdi.
Müellif :Celaluddin, Abdurrahman b. Kemaluddin Muhammed-i Suyuti eş Şafii (849-911 Hicri).
Edebiyatçı, tarihçi, müfessir ve muhaddisdir. Kahire’de yetim olarak büyümüş, oranın muhaddis ve alimlerinden ilim tahsil etmiştir; Biyografisi bir çok rical ve tarih kitaplarında mevcuttur. İslam aleminde eserlerinin bulunmadığı kütüphane yok denecek kadar azdır.
Adı geçen bu risalesi, “el-Havi-lil Fetava” adlı iki ciltlik eserinde bulunup, bu eserde İmam Mehdi (a.s)’la ilgili hadisleri ele almıştır.
—
Kitap :el Eimmet-ul İsna Aşer.
Müellif :Şemseddin Muhammed b. Tulun (880-953 Hicri).
Muhaddis, fakih, tarihçi, edebiyatçıdır, tıp ve rüya tabiri ilimlerine de vakıf idi. Dımeşk’ta yaşayıp burada da vefat etmiştir. Önemli eselerinden biri olan bu kitapta on iki İmam’ın hayatı konu edilmekte, bir bölümünde de İmam Mehdi (a.s)’la ilgili mevzulara yer verilmektedir.
Kitabı, 1958 yılında Beyrut Darus Sadr yayınevi tarafından basılmıştır.
—
Kitap :el Yevagıt-ul ve’l Cevahir
Müellif :İmam Abdulvahhab eş Şa’rani eş Şafii (898-973 Hicri).
Mısır’da dünyaya gelmiş ve Kahire’de vefat etmiştir. Fakih, muhaddis, mutasavvıf ve diğer ilimlerde de ün yapmış büyük şahsiyetlerdendir.
Akait konusuyla ilgili bu iki ciltlik eserinin, ikinci cildinin bir bölümünü İmam Mehdi (a.s) konusuna tahsis etmiştir.
—
Kitap :es Savaikul Muhrika.
Müellif :Ahmed b. Hacer Heytemi el Mekki eş Şafii (909-974 Hicri).
Muhaddis, fakih ve büyük şahsiyetlerden biri olup, “el- Fetavul Hadise” adlı eseriyle, bu eserinin bir bölümünü İmam Mehdi (a.s)’la ilgili konulara tahsis etmiştir.
—
Kitap :Kenz-ul Ummal.
Müellif :Muttaki Hindi (885-975 Hicri).
Fakih, muhaddis, hatip ve bir çok konuda ilimi ünvan taşıyan bir şahsiyettir. Hindistan’ın Burhanpur şehrinde doğmuş, bir müddet ilim tahsilinden sonra Mekke ve Medine’ye yerleşerek, orada da ilim tahsiline devam edip bir çok alimden, hadis, tasavvuf, fıkıh dallarında tahsilini sürdürüp tekrar Hindistan’a dönerek İslam’ı irşatta bulunmuş ve Mekke’de vefat etmiştir.
Adı geçen 14 ciltlik ansiklopedik eseri, hadis kaynaklarından biri olarak bilinmektedir. Eserinin 14. cildinin bir bölümünü Ahir Zamanda Zuhur Edecek Mehdi başlığı adı altında ele almıştır. Bundan başka diğer bir eseri olan “Telhis-ul Behan ve el Burhan Fi alamat-il Mehdi” adlı eserlerini de müstakil olarak İmam Mehdi (a.s) konusuna tahsis etmiştir.
—
Kitap :Ahbar-ud Duvel ve Asar-ul Uvel.
Müellif :Ahmed b. Yusuf b. Ahmed ed-Dımeşki; Karamani diye tanınır (939-1019 Hicri).
Meşhur tarihçilerdendir, “Keşf-uz Zunun” adlı eserin müellifi bu kitap hakkında “İslam aleminde, devletler hususunda böyle bir kitap görmedim” diye bahsetmektedir.
Bu eser; İslam öncesi ve sonrası devlet tarihlerini, yapılarını konu etmektedir, kitabın geniş bir bölümünüde on iki İmam ve İmam Mehdi (a.s)’la ilgili konular oluşturmaktadır. Bu kitap hicri: 1282 yılında büyük boy 500 sayfa taş baskı olarak Bağdat’ta yayınlanmıştır.
—
Kitap :Mirkat-ul Mefatih, Şerh-u Mişkat-ul Mesabih.
Müellif :Ali b. Sultan Muhammed-i Hirevi (Vefat -1014 Hicri).
Birçok ilim dalında tahassus sahibi büyük alimlerdendir. Afganistan’ın Herat şehrinde doğup, daha sonra Mekke’ye yerleşerek orada vefat etmiştir. Bu beş ciltlik eserinin, 5. cildinde İmam Mehdi (a.s)’la ilgili hadisleri ele almaktadır. Diğer bir eseri olan, “el Meşreb-ul Verdi” kitabını ise yalnızca İmam Mehdi (a.s) konusuna ayırmıştır.
—
Kitap :el İşaret-ü Fi Eşrat-üs Sae.
Müellif :Muhammed b. Adurresul eş Şafiî (1040-1103 Hicri).
Müfessir, muhaddis, ilmi usulcü, edebiyatçı ve lügatçı. İlim tahsili için, Bağdat, İstanbul, Dımeşk, Mısır’a seferler yapıp daha sonra Medine’ye yerleşerek ders vermiş ve burada vefat etmiştir. Adı geçen bu kitabı Hicri: 1370 senesinde, Mısır’da üç yüz sayfa olarak basılıp, eserin konusu isminden de anlaşıldığı üzere, Ahir zaman alametleri ile İmam Mehdi (a.s)’ın zuhuru ve kıyamını ele almaktadır.
—
Kitap :Feth-ul Menan, Şerh-ul Fevz ve’l Eman.
Müellif :Ahmed b. Ali Eb’un Necah el Hanefi (1089-1173 Hicri).
Suriye’nin Trablus şehrinin köylerinden birinde doğmuştur. Büyük alimlerden olup, şair, edip, muhaddisdir. Önemli eserlerinden biri olan bu kitabının bir bölümünü de İmam Mehdi (a.s) konusuna ayırmıştır.
—–
Kitap :Levaih’ul Envar’il İlahiyye.
Müellif :Şemseddin Muhammed b. Ahmed en Nablusi (1114-1188 Hicri).
Hanbeli mezhebinin tanınmış fakihlerindendir, mutasavvıf ve tarihçidir. Filistin’in, Nablus şehrinin köylerinden birinde doğup, daha sonra Dımeşk’e yerleşip, orada da vefat etmiştir.
Adı geçen bu değerli eseri iki cilt olarak hicri 1324 senesinde Mısır’da basılmış olup, ikinci cildinin bir bölümünde İmam Mehdi (a.s) konusundan sözetmektedir.
—
Kitap :İs’âfur Rağibin.
Müellif :Muhammed b. Ali es Sebbani el Mısri eş Şafii.
Mısır’ın büyük ilmi şahsiyetlerinden olup, lügat, nahv, aruz, belagat, mantık, siyer, hadis, astronomi ve daha bir çok sahalarda ilmi mertebeye erişmiştir.
Mısır’ın Kahire şehrinde doğup, yine orada vefat etmiştir. Adı geçen bu eseri Peygamber-i Ekrem (s.a.a)’in siretini ve Ehl-i Beyt’in faziletlerini manzum olarak kaleme almış, bir bölümünü de İmam Mehdi (a.s) konusuna ayırmıştır. Bu kitabı, “Nur-ul Ebsar” adlı eseriyle birlikte Mısır’da taş baskı olarak yayınlanmıştır.
—
Kitap :Nur-ul Ebsar.
Müellif :Seyyid Mü’min b. Hasan Şeblenci (Vefat -1290 Hicri).
Muhaddis, edebiyatçı ve tarihçidir. Önemli eserlerinden olan bu kitabı Peygamber-i Ekrem (s.a.a) ve Ehl-i Beyt’inin menkıbelerini konu alıp, İmam Mehdi (a.s)’la ilgili bölümü “Muhammed b. Hasan (s.a)’ın Menkıbeleri” başlığını taşımaktadır. Kahire’de taş baskı olarak basılmıştır.
—
Kitap :Fevz-ul Gadir, Şerh-i Cami-us Sağir.
Müellif :Muhammed Abdurrauf el Menavi eş Şafiî (952-1031 Hicri).
Önde gelen büyük muhaddislerden olup, hadis, kelam, fıkıh, tarih gibi birçok konularda ilim tahsil etmiş ve eserler vermiştir. Adı geçen bu kitabın altıncı cildinde, İmam Mehdi (a.s)’la ilgili bir bölüm vardır, ikincikez 1972 yılında Dar-ul Maarif yayınevi tarafından Beyrut’ta basılmıştır.
—
Kitap :Meşarik-ul Envar.
Müellif :Şeyh Hasan el Advi el Mısrî (1221-1303 Hicri).
Kelamcı, muhaddis, Maliki mezhebi fakihlerinden, el-Ezher’de ilim tahsil edip, üstatlıkta yapmış ve Kahire’de vefat etmiştir. Adı geçen kıymetli eserin bir bölümü İmam Mehdi (a.s) konusuna ayırmıştır. Kitap, Hicri: 1307 yılında Osmanlı Matbaası tarafından basılmıştır.
—
Kitap :el-İzae Lima Kane ve Ma Yekunu.
Müellif :Seyyid Muhammed Sıddık Han b. Hasan (1248-1307 Hicri).
Hindistan’ın Kenuç şehrinde doğup Delhi’de tahsil görmüş, İslamî ilimler sahasında Hintçe, Farsça ve Arapça bir çok eser vermiş; Arapça kitapları Kahire ve Beyrut’ta basılmıştır. Adı geçen bu kitabı “Kıyametten önce fitneler ve kıyamet alametleri” konusunu içerip, bir bölümünü de İmam Mehdi (a.s)’la ilgili konuya ayırmıştır.
Bu kitabı, Hicri 1293’de Hindistan’da, ikinci baskısı da Hicri 1379’da Mısır’da, es Suudi Matbaasında basılmıştır.
—
Kitap :Gayet-ül Mevaiz.
Müellif :Hayreddin Numan el Alusi el Hanefi (1252-1217 Hicri).
Hatip, kelamcı ve kadı olup, Hanefi mezhebi fakihlerindendir. Güvenilir biyograflar, yazarla ilgili: “Aklı ilminden büyük, ilmide nesrinden daha belagatlı nesri, şiirinden daha sağlam gibi” sözlerle onu meth etmişlerdir.
Adı geçen bu kitap, hicri 1301 senesinde Mısır’da ilk defa basılmış ve birinci cildinin bir bölümünü İmam Mehdi (a.s) mevzusuna tahsis etmiştir.
—
Kitap :Avn-ul Ma’bud.
Müellif :Muhammed Şems-ül Hak el Hindi (1273-1329 Hicri).
Muhaddislerin büyüklerinden kabul edilen bu şahsiyet, bu kitabını “Ebu Davud’un Sünenine” şerh olarak kaleme almış olup, on birinci cildinin bir bölümünü de İmam Mehdi (a.s) konusuna ayırmıştır.
Kitap :Nazm-ul Mutanasır, Min Hadis-il Mütevatir.
Müellif :Ebu Abdullah Muhammed b. Cafer b. İdris b. Muhammed el Fas’i el Maliki (1274-1345 Hicri).
Tarihçi, fakih ve muhaddisdir. Fas’ta doğup, yine burada vefat etmiştir. Önemli eserlerinden olan bu kitap, Hicri: 1328 yılında Fas’ta basılmıştır. Bu kitap da, İmam Mehdi (a.s)’la ilgili hadislerin, mütevatir olduğu belirtmektedir.
—
Kitap : Tuhfet-ul Ahvezi.
Müellif : Ebu-l Ala Muhammed el Mubarekfurî (1283-1353 Hicri).
Hindistan’ın Mubarekfur şehrinde doğup, Arapça, mantık, felsefe, astronomi, fıkıh ve usulü fıkıh sahalarında tahassus sahibi olmuş büyük alimlerdendir. Adı geçen bu kitabı, Sünen-i Tirmizi’nin şerhi olarak kaleme almış Hindistan, Kahire ve Arabistan’da yayınlanmıştır. Bu eserinin altıncı cildinin bir bölümünü, İmam Mehdi (a.s)’la ilgili konulara ayırmıştır.
—
Kitap : Nazret-ün Fi Ahadis-il Mehdi.
Müellif : Muhammed el Hızr el Hüseyin el Mısri (1292-1377 Hicri).
Alim, edebiyatçı, kadı ve başka ilimlerde de tahsil yapmıştır. Aslen Cezayirli olup, Tunus’ta doğmuş. Tahsilini Tunus Zeytuniyye ilim Külliyesinde sürdürmüş, daha sonra Mısır el-Ezher’de hocalık yapmış ve orada da vefat etmiştir.
Bir çok eseri ve makaleleri bulunup, İmam Mehdi (a.s)’la ilgili adı geçen bu makalesi, Temeddün-i İslamî Dergisinde 1370 hicri senesinde Suriye’de yayınlanmıştır.
—
Kitap : Tac-ul Cami-ul Usul.
Müellif : Şeyh Mansur Ali Nasif (Vefat -1371 Hicri yıllarından sonra).
El-Ezher’in büyük alimlerinden ve müderrislerindendi. Adı geçen bu kitabın beşinci cildinin bir bölümünü İmam Mehdi (a.s) mevzusuna tahsis etmiştir.
—
Kitap : İbraz-ul Vehm Meknun Min Kelam-i İbn-i Haldun.
Müellif : Ahmed b. Muhammed b. es Sadık eş Şafiî el Magribî (Vefat -1380 Hicri).
Marekeş’in önde gelen muhaddis, hafız ve alimlerindendir. Adı geçen bu kitabı, İbn-i Haldun’un, İmam Mehdi (a.s)’la ilgili şüphesini çürütmek için kaleme almıştır. Kitap 1347 hicri senesinde Şam’da, et Terakki yayınevi tarafından basılmıştır.
—
Kitap : Hav-el Mehdi
Müellif : Ustad, şeyh Nasreddin el-Albani (Arnavutluk)
Günümüz ilmi şahsiyetlerinden olup, çeşitli konularda eser ve makaleleri bulunmaktadır. Adı geçen bu makalesini, Şam’da yayınlanan “Temeddun-ü İslam” dergisinde İmam Mehdi (a.s)’la ilgili sorulara cevap alarak kaleme almıştır.
—
Kitap : Akidet-ü Ehl-i Sünne Fi’l Mehdi .
Müellif : Şeyh Abdulmuhsin b. Hamd.
Medine İslam Üniversitesi yönetim ve üstadlarındandır. Adı geçen bu makalede “Ehl-i Sünnet İnancında İmam Mehdi (a.s)” konusunu ele almış ve Hicri: 1388 senesinde “Camiat-ül İslamî” adlı dergide, Suudi Müftüsü Bin Baz’ın teyidiyle birlikte neşredilmiştir. Burada Ehl-i Sünnet’in İmam Mehdi (a.s) hakkındaki inancını ortaya koymuştur. Bir başka makalesinde de İmam Mehdi (a.s)’la ilgili hadisleri reddedenlere karşı cevap vermektedir. Bu makalesi de hicri 1400 senesinde aynı dergide yayınlanmıştır.
